Beeple’ın “İlk 5000 Gün” adlı kolaj dijital eseri, New York Times’ın manidar deyişiyle “JPG dosyası”, Christie’s müzeyede evinde yapılan açık artırmanın sonucunda 69 milyon dolara satıldı! Üstelik 255 yıllık müzayede evi tarihinde ilk kez bir satış için kripto para birimi Ethereum’u kabul etti.

​

100 dolarla başlayan eser için fiyat teklifleri aslında son gün 30 milyon dolarda kalmıştı. Ancak son anda  teklifler hızlandı ve açık artırma iki dakika daha uzatıldı. Sonunda eserin fiyatı bir anda 60 milyon doların üzerine çıktı. Bu sonuca göre Jeff Koons ve David Hockney’den sonra yaşayan bir sanatçı için elde edilen üçüncü en yüksek açık artırma fiyatı elde edilmiş oldu.

​

Peki Beeple ya da asıl ismiyle Mike Winkelmann kim mi? Aslında Mike düne kadar kendine asla “sanatçı” demiyordu. Hatta kendi halinde web sitesi ve instagramında takılıyordu diyebiliriz. Ama aralık ayında dijital eserlerinden kazandığı toplam para 3.5 milyon doları bulunca işler tabii ki değişti.

​

HER GÜN BİR BAŞKA ÇİZİM

​

39 yaşındaki Mike’ın hikâyesi 5 bin kişilik bir kasaba olan North Fond du Lac, Wisconsin'de başladı. Burada büyüyen Mike, 2003 yılında bilgisayar bilimi derecesiyle mezun olduğunda herhangi bir sanat eğitimi almamıştı. Kurumsal web siteleri tasarladığı kısa bir kariyerin ardından Mike, İngiltere'de her gün bir eskiz yaparak dikkat çeken bir sanatçı olduğunu duydu. Bu fikir hoşuna gitti ve Cinema 4D adlı programı kullanarak “Everydays” adını verdiği projesine başladı. Kendi ismi yerine de Beeple ismini kullanacaktı. Peki Beeple ne anlama geliyor? Aslında 80’lerde meşhur olmuş bir oyuncağın adı. Işığa ve sese yanıt olarak burnu yanan Beeple’ı hatırlayan ‘boomer’lar mutlaka çıkacaktır aramızda. Neyse, hikâyeye geri dönelim… Beeple’ın günlük ürettiği seri ilk kez Mayıs 2007'de başladı. O zamandan beri değişmeyen tek şey ise şu oldu: Popüler kültürle distopik bir geleceği bir arada buluşturan çizimler yapması. Tuhaf, komik, yer yer rahatsız edici olabilen çizimler…

​

VE KRİPTO SANAT PAZARI DEVREYE GİRER…

​

Gerçekten de Winkelmann tam on üç yıldır hiçbir günü kaçırmadan “Everydays” için çizim yapmayı sürdürdü. Buna kendi düğünü ve iki çocuğunun doğduğu gün dahil! Sonunda çarpıcı görselleri ilgi çekmeye başladı. 2018'de Louis Vuitton’un sanat yönetmeninden görsellerini kullanma konusunda teklif aldığında şaşkındı. Çünkü moda dünyasından bihaberdi. İlk düşündüğü şey şuydu: “Louis Vuitton hâlâ yaşıyor mu?”  Bundan sonrasında artan ilgi devam etti ama Winkelmann hiçbir çalışmasını satmayı düşünmüyordu. Daha doğrusu, “jpeg” olarak ürettiği bu dijital çizimleri nasıl satacağını bilmiyordu! 2020'nin ikinci yarısında Winkelmann, blockchain teknolojisi ve ortaya çıkan kripto sanat pazarı hakkında bilgi almaya başladı. Çünkü NFT, yani “Non-Fungible Token” piyasası 2021 yılında popülerliğini giderek yükseltiyordu. Özel bir kriptografik token türü olan NFT’yi değerli kılan ise bir başka örneğinin bulunmaması ve dolayısıyla karşılıklı olarak kendi türünden başka bir token ile takasının yapılmamasıydı. NFT pazarının dijital sanat oyuncularından Nifty Gateway'in bir temsilcisi, Eylül 2020'de Winkelmann’a Beeple'ın popülaritesine dikkat çeken bir mesaj attı. Aynı mesajda şöyle yazıyordu: “Bir gün bu üretimi bırakmayı düşünüyor muydu?” Çünkü eğer öyleyse bu eserler çok değerli hale gelecekti. Winkelmann önce bu mesajı ciddiye almadı, ama sonra kararını verdi: Evet, eserlerini bu pazarda satacaktı. Ekim ayında sadece test için üç eserini açık artırmaya çıkardı. Bu satış Nifty’yi anında çökertti! O dijital parçalardan biri olan “Kavşak” tam 66 bin 666 dolara satıldı.

​

1766’DA KURULAN MÜZAYEDE BİR JPEG SATIYOR

​

Sonrası çorap söküğü… İlerleyen haftalarda açık artırmalarda yaptığı satışlardan 3.5 milyon dolar  kazanmıştı. Üstelik geleneksel sanat piyasasının aksine, ikinci satışların da yüzde 10’unu yine kendisi kazanacaktı. Çünkü herhangi bir galeri temsiliyeti yoktu. Sonunda geleneksel sanat piyasası da Beeple’a kayıtsız kalmadı. En eski müzayedelerden biri olan Christie’s şubat başında MakersPlace adlı NFT oyuncusuyla birlikte ilk Beeple eserini açık artırmaya çıkaracağını duyurdu. Böylece Beeple, Christie’s’e kriptoyu getiren isim olarak da tarihe geçmiş oldu.

​

İşin bir de şu kısmı var tabii: Beeple’ın yaptığı ne kadar sanat? Tüm bunlar hali hazırda var olan geleneksel sanata büyük bir darbe mi indirecek? Bekleyip göreceğiz…