Nisan 2021 | Tasarım | Türkiye
Konya’nın ortasına yeşil bir tasarım
VAHA OASIS
Yazı | Onur Baştürk
Sahra Çölü’nün girişine konumlanmış, büyüklüğü 3500 tane futbol sahasına denk gelen Fas’taki Noor-Ouarzazate güneş enerjisi kompleksinin fotoğraflarını mutlaka bir yerlerde görmüşsünüzdür. Burası dünyanın en geniş güneş enerjisi santrali olarak biliniyor. Sadece fütüristik görüntüsüyle değil, sağladığı enerji sayesinde gezegeni 760 bin tonun üzerindeki karbon emisyonundan kurtarmasıyla da hayranlık uyandıran bir tesistir Noor-Ouarzazate.
Meğer hemen yanı başımızda, Fas’taki bu “yenilenebilir enerji” tesisine rakip bir yer varmış: Konya’daki Karapınar Güneş Enerjisi Santrali. Türkiye’nin çöl niteliğindeki tek bölgesi olan Karapınar’da kurulan santral, toplamda 20 milyon metrekare alan üzerinde yayılıyor. Tesis tamamlandığında 1348 megavat gücüyle dünyanın en büyük güneş enerjisi santrallerinden biri olmaya aday.
HERKESİN GÖRMEK İSTEYECEĞİ BİR “SCADA”
İşin buraya kadar olan kısmı yenilenebilir enerji ve dünyayı karbon emisyonundan kurtarma adına gayet nefis. Ama işin bir de tasarım kısmı var ki, o daha da nefis!
Bu güneş enerjisi santraline kısaca SCADA (Supervisory Control And Data Acquisition) adı verilen bir kontrol merkezi yapılacak. Ama sıradan bir merkez değil. Bilim ve teknoloji alanında konferansların düzenlenip güneş enerjisi teknolojilerinin tanıtılacağı, herkesin merak edip görmek isteyeceği türden bir merkez.
Bu nedenle santralin yatırımcısı Kalyon Holding, SCADA binası için bir mimari proje yarışması açtı. Yarışmaya katılan 58 proje jüri başkanı mimar Melike Altınışık rehberliğinde; David Green, Murat Tabanlıoğlu, Refik Anadol, Dr. Deniz Aslan, İmdat As ve Kübra Kalyoncu Şeherli tarafından değerlendirildi.
ZENGİN PEYZAJA SAHİP SÜRPRİZ PROJE
Sonuç? Y. Mimar Caner Bilgin ve Mimar Begüm Yılmaz Bilgin’in “Vaha Oasis” isimli projesi birinci oldu. Doğrusu, Vaha Oasis’i görür görmez sevdim. Çünkü çevresindeki kurak alana tezat, zengin peyzajı olan bir avluya sahipti. Nitekim proje sahipleri bu yemyeşil avluyla yaşamın esas kaynağına dikkat çekmek istemiş. Bunda da gayet başarılı olmuşlar.
Tek kat olarak düzenlenen Vaha Oasis, kendi ekosistemini oluşturmayı amaçlıyor. Yapı çeperindeki katı geometrik sınırlar avlu çeperinde yumuşak bir hal alıyor. Binanın yeşil çatısı aynı zamanda verimli bir yalıtım aracı. Bölgede hakim olan bozkır bitki örtüsüne ait seçilen yoğun peyzajın sulaması ise filtrelenmiş taban suyu ile yapılacak. Böylece fazla enerji harcamadan bitkilerin su ihtiyacı da karşılanmış olacak.
