Kemal, online sergiye verdiğin isme bayıldım: Gam'zede. Tatyos Efendi'nin “Gam’zedeyim Deva Bulmam” eserini hali hazırda çok severdim. Ama en son Gaye Su Akyol bambaşka bir düzenlemeyle yorumladı ve günlerdir onu dinliyorum. 

Neden sergiye bu ismi seçtin?

 

(Online sergi sayfası için tıklayınız!)

 

Onur, öncelikle bu iletişim kanalını bana açtığın için teşekkür ederim. Bu platform yeni bir oluşum olmasına rağmen güçlü bir külliyat oluşturmaya başladı bile. Bu birikime  katkıda bulunuyor olmak benim için değerli. 

 

Soruya gelecek olursam; izleyicilerin de dikkat edeceği gibi sergi bu zamana kadar yaptığım işlerden oluşan bir seçki. Son dönemlerde atölyemde çalışırken sürekli taş plak kayıtlarını dinlediğimi farkettim. Bu kayıtlardaki nostaljik his, müzikteki ahenk ve dinginlik bana iyi geldi. Önceleri çalışırken elektro, pop-synth, dark wave, ambient türü müzikler dinlerdim. Ancak içinde yaşadığımız coğrafyada yaşanan hareketli ve hararetli dönemden sıyrılmak ve motivasyonumu artırmak için kulağım bu sessiz ve duru tınıları arar oldu. Bu tınıların en gösterişsiz ve mütevazı olanlarından biri de Tatyos Efendi’nin eserleri. “Gamzedeyim Deva Bulmam” parçasının tınısı ve sözleri son dönemde içinde bulunduğum durumlara o kadar paralel ki, şarkıyla karşılıklı dertleniyor gibi hissediyordum. 

 

Bu eseri daha çok Müzeyyen Senar’dan dinledim, ama Gaye Su Akyol’u da çok başarılı buluyorum. Hem yaptığı iş hem de duruş olarak. Senden sergi teklifi geldiğinde de sergi başlığı olarak direkt bu isim geldi aklıma. Bu şarkıyı dinlerken Gam’zede kelimesiyle bir sergi ya da eser üreteyim diye hiç düşünmemiştim, ama işlerimden bir seçki yapıp geneline baktığımda tüm o geçmiş ve şimdiki kırgınlıklar, hüzünler, melankoliler tekrar canlandı gözümde. Bunu kısa ve öz, en iyi anlatacak kelimenin Gam’zede olacağını hissettim ve bu hisse de hiç direnmedim, çok sevdim. Hem geçmişe göndermede bulunması hem de geçmiş ve şimdinin duygu durumlarını hisseden birine atfedilecek güçlü bir sıfat. 

Bir de hangi yetişkin bir Gam’zede değil ki artık?

 

Serginin içine girince aslında herkes kendinden bir şeyler bulacak diye düşünüyorum. İlişkiler, seks, yalnızlık, din, gündelik hayatta yüceltilenlerin parodisi, geleneksel roller altında ezilenler… Sanatçının işlerini yaparken çıktığı kendi yolculuğunu da hep merak ederim. Farklı zamanlarda yapılan bu işlerde hangi dönemlerin var? 

 

İyi bir gözlemci olduğumu düşünüyorum. Konuşmaktan çok dinlemeyi severim. Dinlemenin hem karşı tarafın bana açtığı kapılardan geçmek hem de o açılan kapılardan kendime yeni kapılar açmak gibi bir perspektifi var. 

Bu zamana dek çok aktif bir hayatım oldu. Sekiz yaşımda karateye başladım ve 19 yaşıma kadar sürdürdüm. Sonra halk oyunlarına merak sardım, yedi sene halk oyunları oynadım. 

 

Bunları anlatmamın sebebi şu: Karate ve halk oyunları kendi içinde kuralları olan disiplinler. İkisinde de her hareketin bir hikayesi, soyut bir sembolizmi var. Bu gizil anlatımcılık hali bilinçaltıma da işledi. Tüm bunlarla uğraşırken birçok yerde çalışıp birçok şehir gezdim. Hep bir topluluğun içindeydim. Sergide herkesin kendisinden bir şey bulacağı sihri, sanırım bununla alakalı. Çünkü çalışmalarımın esin kaynağı herkes ve her şey! Gülten Akın’ın dert yandığı kişi ben değilim diye düşünüyorum. Küçük şeyler, küçük detaylar benim için önemli. Ben dertleşir gibi resim yapan, yoluna yoldaş arayan bir sanatçıyım. 

 

NORMALLEŞTİRDİĞİMİZ BİRÇOK ABSÜRT DURUM…

 

“Huzursuz Yatak” işi üzerine konuşmak istiyorum. Detay detay incelenesi işlerden. Asla huzur bulamayan yatakların sorumlusu kendini tam olarak bulamayan ya da bulduğunda kaybeden bireyler mi? 

 

“Huzursuz Yatak” ve öncesinde yaptığım “Günah Keçisi” isimli çalışmalar bir nevi duygusal boşalım. İki resimde de ilk olarak bir iç mekânda gerçekleşen olaylara dikkat çekiyorum. Bu olaylar dışarıya doğru bağlantılı bir şekilde devam ediyor. Birey, aile ve toplum ilişkisi… “Günah Keçisi” geçmişe yönelik olaylar barındırırken “Huzursuz Yatak” daha güncel olayları ele alıyor. 

 

“Huzursuz Yatak”ın ortasında kalplerle bezeli yatağın üzerinde birbiriyle kavga eden iki fare var. Bu yatağın sudaki yansımasında da sıradan bir yatağın üstünde sevişen iki kişi görünüyor, ama bu kişilerin kim olduğunu göremiyoruz. Farelerin olduğu yataktaki semboller (kalpler, altın varaklı yatak) bize yatakta yaşanan aşkın ne denli ateşli olduğunu vurguluyor. Ama yatağın üstünde iki sevgili yerine iki tane kemirgen görüyoruz. Bunlar birbiriyle kavga içinde, ancak sudaki yansımada da olayın gerçek hali yansımakta. Olayın olağan akışı iki sevgilinin seviştiği üzerine ama içsel duygular çok farklı. Burada bilinçaltının ters düz edilmesi var. 

 

Bu kurgunun birçok hikâyeye kapı açacağını düşünüyorum. Buradaki diyalektik gerilimi Kubrick filmlerinin ve Freud’un bilinçaltı okumalarının kucağına bırakıyorum. “Huzursuz Yatak”ta çoğu yüzü tam olarak görmüyoruz. Birçok insan var, ama kimin kim olduğu belli değil. Sadece küçük jestlerle niyetlerini belli eder halleri var. ‘Spirit Animal’ını arayanlar, tatminsiz bireyler, iktidar savaşı içinde olan siyasi güç metamorfileri, ensest ilişkiler, günlük hayatın hengamesi içinde süregiden ve artık normalleştirdiğimiz birçok absürt durum… 

 

Bu resimde geçen olayların tek bir çıkış noktası olduğunu söylemek ya da tüm kurguyu tek bir yere bağlamak izleyiciye haksızlık olur. 

 

BİR ÇEŞİT ANTİK VOLTRAN

 

“Gelecek Nesiller için Yeni Mitler” serisinden konuşalım. Bu serinin devamı var mı? Senin mitlerin umut verici mi yoksa karamsar mı? Dahası: Şu an içinde bulunduğumuz süreçten bakarsan yakın geleceğe dair öngörülerin ne? 

 

Gelecek Nesiller İçin Yeni Mitler serisi iki farklı kurgudan oluşuyor ve devamı yok. Seri, üç parçadan oluşan “Adem Oğulları” ve iki parçadan oluşan “Tuzak” isimli çalışmaları kapsıyor. Bu çalışmalarımı 2017’de kurduğumuz KİMERA isimli grubumuzun 2018’de gerçekleştirdiğimiz ilk sergisi için hazırlamıştım. KİMERA Antik Yunan hikayelerinde geçen bir canlı. Farklı hayvan uzuvlarının bir araya gelerek oluşturduğu yeni bir canlı türü. Bir çeşit antik Voltran yani. Bu antik hikayelere gönderme yapan ama güncel konuları işleyen bir seri yapmak istedim. Ortaya bir çeşit resimsel feeri çıkmış oldu. 

 

İçinde insan olan her şey beni karamsarlığa itiyor sanırım. 35 yaşımdayım ve bu dünyada beni kötü hissettiren her şeyde insan eli var. Doğal seleksiyonun daha belirgin olacağı bir geleceğe doğru gidiyoruz. Toplumsal sınıf farkları daha çok derinleşecek. Teknoloji bizim yüzümüze gülen gizli bir düşmanımız gibi. Teknoloji yine kapitali elinde tutanların paçasını kurtaracak, onlara güvenli bir liman sağlayacak. Bu limana giremeyen kişilerin sonunu da hiç iç açıcı görmüyorum. 

 

Neden hep daha fazlasını istediğimizi kendimize sormamızı ve buna bir son vermemiz gerektiğini düşünüyorum. Biliyorum ki bunu hiçbir zaman başaramayacağız. Teknoloji bu noktada insanlık için olmasa bile dünya için yararlı olabilir. Yapay zeka gibi tamamen mantıksal bağlantılar kuran ileri teknoloji birimleri insanlığın yerini alırsa dünyada adaletli, sürdürülebilir bir yaşam kurmak mümkün hale gelebilir.

​