July 2024 | Botany | Vol 13
TURKISH BELOW
THE SECRET OF MEDITERRANEAN GARDENS
words Onur Baştürk
photos Alexander Warren-Gash
If I asked you what is the essence of Mediterranean life, what would you say? Comfort, for example? The long summers? Or the magnificent sea? Actually, it comes down to one thing: the outdoor lifestyle. That is the essence of being Mediterranean. It's what Mashamba Garden & Terrace Design in Mallorca is all about, designing unique gardens and outdoor living spaces. Now let's listen to what Jennifer and Alexander Warren-Gash, founders of Mashamba, have to say about creating a Mediterranean garden...
Mashamba Design was born in Mallorca. But I think there's a prequel. Alexander's love for nature and the years he spent in Africa and Costa Rica. How did it all start, Alexander?
You are absolutely right! Costa Rica is synonymous with nature, but my love for the outdoors really began in Africa. I spent much of my childhood there. My father is perhaps one of the last great British eccentrics. In the office he was a highly respected ambassador. But out of the office he was traipsing through the jungle with a butterfly net. His passion for discovering new species of butterflies took him to many remote and exotic locations. I was lucky enough to accompany him on these adventures, going on my first expedition to Cameroon when I was 12 years old. And while my father was largely oblivious to anything that wasn't a butterfly, I was acutely aware of the beauty of nature all around me - including the lions, elephants and buffalo!
Jennifer, how did you two meet? What is your division of labor in Mashamba?
Alexander and I met on a blind date in Costa Rica and we've been inseparable ever since. We started working together at Mashamba when we moved to Mallorca. While Alexander is in charge of the gardens, I focus on creating magical outdoor living spaces. Curating outdoor art and designing terraces, outdoor kitchens and pool areas is my specialty. Sometimes Alexander and I work on the same projects, but my work also includes urban homes or penthouse roof terraces.
What is your idea of a Mediterranean garden? The first plants most people think of are bougainvillea, lavender and olives. What about cacti and succulents that require less water?
We are blessed in the Mediterranean with so many fantastic and diverse plants. Cacti and succulents are a great sustainable option, but really any native Mediterranean plant is drought tolerant by default. We like to mix cacti and succulents with native and other drought-tolerant plants to create arid gardens that require minimal watering. Beautiful flowering plants such as gaura, delosperna, echium, and bulbinella create lush and green eco-friendly gardens. But really, for us, the idea of a Mediterranean garden goes beyond the plants; it's a place you want to spend time in.
You say that "outdoor living is the essence of Mediterranean living". Indeed it is. So what are your favorite plants in Mediterranean gardens?
Funnily enough, plants are not the first thing we look at when we design. Although they are an important part of the garden, they are almost an afterthought. For us, the key to a good design is determining the flow of the space and incorporating all of the client's wants and needs. We ask questions like, where's the best place for a hidden seating area? How do we connect it to the house and the rest of the garden? What's the best vantage point for the mountain view and how can we take our clients there? It's only after the flow is decided that we start thinking about how plants fit into the design. Having said that, I have a few favorites that make it into most of our gardens. Gaura with its white or pink flowers. Rosemary clipped into clouds or hanging down walls, and Olives. Our own garden is full of these three because they are beautiful, easy to care for and require little water.
Do you design gardens according to your clients' wishes or do you, like Mashamba, follow a particular style?
Every garden we create is our best effort to interpret the client's dream. We consider the seasons they'll be visiting, their favorite plants and colors. How they'll use the garden and what features they'd like to include, such as an outdoor kitchen, petanque court, water fountain or even a large sculpture. Most of our clients choose Mashamba because they already know our style. Something we are well known for is our aromatic lawns. We mix ornamental grasses like Stipa and Pennisetum with perennial flowers like Gaura and Perovskia to create layers of color, texture and scent. Our designs can range from modern to wildly romantic to classic Mediterranean, but there's something distinctively Mashamba about them all. We like to call it relaxed elegance.
What is the garden design you have done in the last few years that you liked the most?
I do have a favorite garden, but it would be unprofessional of me to say which one! What I can say is that my favorite gardens inspire you to get outside to both explore and enjoy and to disconnect and be present. What gets you outside can be something as simple as a bench set up to take in the view. Or it can be something more magical, like a dining table set in the dappled light of an old carob tree. Another favorite aspect of our gardens is that they appeal to the senses. The sound of swaying grasses, the scent of jasmine, brushing against a soft-leafed plant, a riot of color, picking and eating an orange.
What are the 5 essential plants for a good garden design?
Most of our designs include a feature olive tree, old and gnarled, and plants like rosemary, agave and gaura. We also believe that every Mediterranean garden should have citrus, and we include at least one lemon tree in all of our gardens.
What is the secret to a healthy garden?
The real secret to a healthy garden is both soil preparation and appropriate watering. With these two ingredients - and assuming the plant selection is suitable for the climate - the garden will most likely thrive. The difference between planting in quality topsoil and existing soil can be enormous. We always recommend prioritizing spending on soil preparation over buying larger plants. A smaller plant in top soil will quickly outgrow a larger plant in poor soil.
Alexander, is it hard to design cloud gardens?
Designing cloud gardens is easy. The hard part is having the patience to wait for the cloud formations to take effect. The classic cloud garden consists of a single plant species formed into large organic shapes - much like a cloud. Our Mediterranean version differs from the classic design because we use a mix of species to create cloud banks with different textures and colors. We typically use two to three shrubs, such as rosemary, teucrium and lentiscus, and plant each variety in groups of three to five. With lots of pruning, they form a cloud garden in about a year. One of the great things about a cloud garden is that they are evergreen all year round.
Size Akdenizli yaşamın esas özünü sorsam nasıl bir yanıt verirdiniz? Mesela rahatlık mı? Uzun yazlar mı? Yoksa muhteşem deniz mi? Aslında tüm bunların hepsi tek bir şeye bağlanıyor: Açık hava yaşam tarzına. Akdenizli olmanın esas özü bu. Mallorca’daki Mashamba Garden & Terrace Design da işte bu fikirden hareket ederek benzersiz bahçe ve açık hava yaşam alanları tasarlıyor. Şimdi Mashamba’nın kurucuları Jennifer ve Alexander Warren-Gash’ın Akdenizli bahçe tasarımına dair söylediklerine kulak verelim…
Mashamba Design’ın ortaya çıktığı yer Mallorca. Ama bir de öncesi var. Alexander’ın doğaya duyduğu sevgi, Afrika ve Kosta Rika’da geçirdiği yıllar. Her şey nasıl başladı Alexander?
Çok haklısınız! Kosta Rika doğa ile eşanlamlıdır. Ama benim doğaya olan aşkım aslında Afrika'da başladı. Çocukluğumun büyük bir kısmını orada geçirdim. Babam belki de son büyük İngiliz eksantriklerinden biriydi. Çok saygı duyulan bir büyükelçiydi. Ama ofisinin dışında elinde bir kelebek ağıyla ormanda gezinirdi. Yeni kelebek türleri keşfetme tutkusu onu birçok uzak ve egzotik yere götürdü. Bu maceralarda ona eşlik edecek kadar şanslıydım. 12 yaşındayken Kamerun'a ilk keşif gezime gittim. Babam kelebek olmayan her şeyden büyük ölçüde habersizken, ben etrafımdaki doğanın son derece farkındaydım!
Jennifer, Alexander’la nasıl bir araya geldiniz? Mashamba’daki iş bölümünüz nasıl?
Alexander’la Kosta Rika'da bir ‘blind date’de tanıştık ve o zamandan beri ayrılmaz bir ikiliyiz. Mallorca'ya taşındıktan sonra Mashamba'da birlikte çalışmaya başladık. Alexander bahçelerden sorumlu, ben muhteşem açık hava alanları yaratmaya odaklanıyorum. Teraslar, açık hava mutfakları ve havuz alanları tasarlamak uzmanlık alanım. Bazen Alexander’la aynı proje üzerinde çalışıyoruz. Ancak benim işim aynı zamanda şehirdeki evleri ya da çatı katı teraslarını da içeriyor.
Bir Akdeniz bahçesine dair vizyonunuz nedir? Çoğu kişinin aklına ilk gelen bitkiler begonvil, lavanta ve zeytin oluyor. Mesela daha az su gerektiren kaktüs ve sukulentlerle aranız nasıl?
Akdeniz'de çok sayıda harika bitkiyle kutsanmış durumdayız. Kaktüs ve sukulentler en sürdürülebilir seçenek. Çünkü kuraklığa karşı daha toleranslılar. Minimum sulama gerektiren kuru bahçeler oluşturmak için kaktüs ve sukulentleri lokal ve yine kuraklığa dayanıklı bitkilerle karıştırmayı seviyoruz. Mesela Gaura, Delosperna, Echium ve Bulbinella gibi güzel çiçekli bitkiler… Ama bizim için Akdeniz bahçesi fikri bitkilerin de ötesinde, içinde vakit geçirmek isteyeceğiniz bir yer.
“Açık hava yaşamı Akdeniz tarzı yaşamın özü” diyorsunuz. Gerçekten de öyle. Peki Akdeniz tarzı bahçelerde en sevdiğiniz bitkiler hangileri?
İlginç gelebilir ama bahçe tasarımı yaparken ilk baktığımız şey bitkiler değil! Bahçenin önemli bir parçası olmalarına rağmen neredeyse sonradan aklımıza geliyor. Bizim için iyi bir tasarımın anahtarı, alanın akışını belirlemek ve müşterinin istek ve ihtiyaçlarını dahil etmek.
Kendimize şunun gibi sorular soruyoruz: Gizli bir oturma alanı için en iyi yer neresi? Bu alanı eve ve bahçenin geri kalanına nasıl bağlayacağız? Dağ manzarasını izlemek için en iyi bakış açısı nedir ve müşterilerimizi oraya nasıl yönlendirebiliriz? Akışa karar verdikten sonra bitkilerin tasarıma nasıl uyum sağlayacağını düşünmeye başlıyoruz. Ama elbette bahçelerimizin çoğunda yer alan birkaç favorimiz var. Beyaz-pembe çiçekleriyle Gaura. Bulutlar halinde kırpılmış ya da duvarlardan aşağı doğru uzanan biberiye ve zeytinler. Kendi bahçemiz bu üçüyle dolu. Çünkü güzeller, bakımları kolay ve az su istiyorlar.
Müşterilerin taleplerine göre mi bahçe tasarlıyorsunuz yoksa Mashamba olarak belli bir stili mi uyguluyorsunuz?
Yarattığımız her bahçede müşterinin hayalini yorumlamak için çabalıyoruz. Yılın hangi zamanlarında bahçeyi ziyaret edeceklerini, en sevdikleri bitkileri ve renkleri göz önünde bulunduruyoruz. Bahçeyi nasıl kullanacaklarını, açık hava mutfağını, péntanque sahasını, su çeşmesini ve hatta büyük bir heykel gibi istedikleri özellikleri göz önünde bulunduruyoruz. Bizi seçiyorlar, çünkü tarzımızı biliyorlar. Oldukça iyi bildiğimiz bir şey de aromatik tarlamız. Stipas ve Pennisetum gibi süs otlarını Gaura ve Perovskia gibi çok yıllık çiçeklerle karıştırarak renk, doku ve koku katmanları oluşturuyoruz. Tasarımlarımız modernden çılgın romantiğe ve klasik Akdeniz'e kadar çeşitlilik gösteriyor. Ama hepsinde Mashamba'ya özgü bir şey var. Biz buna ‘rahat şıklık’ demeyi seviyoruz.
Son yıllarda tasarladığınız ve en çok hoşunuza giden bahçe tasarımı hangisiydi?
Favori bir bahçem var, ama hangisi olduğunu söylemem profesyonelce olmaz! Söyleyebileceğim tek şey, favori bahçelerimin hem keşfetmek ve eğlenmek hem de dışarı çıkmanıza ilham veriyor olması. Sizi dışarı çıkaran şey, manzarayı seyretmek için yerleştirilmiş bir bank gibi basit bir şey olabilir. Ya da yaşlı bir keçiboynuzu ağacının gölgeli ışığına yerleştirilmiş bir yemek masası gibi daha büyülü bir şey de olabilir. Bahçelerimizin bir diğer favori yönü de duyulara hitap etmesi. Sallanan çimlerin sesi, yasemin kokusu, yumuşak yapraklı bir bitkiye sürtünmek…
İyi bir bahçe tasarımı için mutlaka olması gereken 5 bitki sizce hangisi?
Tasarımlarımızın çoğunda asırlık ve budaklı bir zeytin ağacı ile biberiye, agave ve gaura gibi bitkiler yer alır. Ayrıca her Akdeniz bahçesinde narenciye olması gerektiğine inanıyoruz ve tüm bahçelerimizde en az bir limon ağacına yer veriyoruz.
Sağlıklı bir bahçenin sırrı nedir?
Sağlıklı bir bahçenin gerçek sırrı hem zemin hazırlığı hem de uygun miktarda sulama. Bu iki bileşen ve bitki seçiminin iklime uygun olması halinde bahçe gelişir. Kaliteli bir üst toprağa ekim yapmakla mevcut toprağa ekim yapmak arasındaki fark da çok büyük. Daha büyük bitkiler satın almak yerine zemin hazırlığına öncelik vermenizi öneririz. Üst topraktaki daha küçük bitki, zayıf topraktaki daha büyük bitkiyi kısa sürede geçebilir.
Alexander, bulut bahçelerini tasarlamak zor mu?
Aslında kolay. Zor olan kısım, bulut oluşumlarının etkisini göstermesini beklerken gereken sabır. Klasik bulut bahçesi, tıpkı bir bulut gibi büyük organik şekiller oluşturan tek bir bitki türünden yapılır. Bizim Akdeniz versiyonumuz klasik tasarımdan farklı. Çünkü farklı doku ve renklere sahip bulut kümeleri ekleyerek türlerin karışımını kullanıyoruz. Genellikle biberiye, Teucrium ve Lentiscus gibi iki ya da üç çalı kullanıyoruz. Her çeşidi üç ila beşli gruplar halinde dikiyoruz. Bol budama ile yaklaşık bir yıl içinde bir bulut bahçesi oluşuyor. Bir bulut bahçesinin en büyük avantajlarından biri, hep yeşil olması.
